Ngành y tá ‘mới’ tại Úc

Hầu như người Úc nào cũng đều nhớ tới những ngày thơ ấu, khi mỗi lần bị bệnh và đi khám thì họ luôn được bác sĩ cho… kẹo!

Tuy nhiên, ngày nay, với tình trạng khan hiếm bác sĩ thì việc gặp được bác sĩ đôi khi là cả một vấn đề, đặc biệt là đối với những người sống tại các khu vực nông thôn hoặc vùng sâu, vùng xa ở Úc.

Nurse Pracitioner – NP (tạm dịch là Y tá Cao cấp) có thể giúp thay đổi tình trạng trên.

Những NP này không có nhiệm vụ thay thế bác sĩ gia đình nhưng họ có thể giúp một số bệnh nhân có nhu cầu đặc biệt hoặc giúp những người sống ở các khu vực nông thôn hay vùng sâu, vùng xa tại Úc.

Điều kiện để trở thành NP

Không giống như những y tá làm việc trong các phòng mạch bác sĩ gia đình hoặc y tá làm việc trong những bệnh viện, NP là những người có những bằng cấp phụ trội và được huấn luyện đặc biệt. Nhờ thế họ có thể cung cấp cho bệnh nhân một số dịch vụ chăm sóc sức khỏe mà trước đây chỉ có bác sĩ mới có quyền.

Để trở thành NP, các y tá, thường là y tá có nhiều kinh nghiệm, phải có bằng thạc sĩ, đồng thời phải theo những chương trình huấn luyện đặc biệt. Một khi đã được công nhận là NP, họ có thể khám bệnh, cho toa thuốc, giới thiệu bệnh nhân tới bác sĩ chuyên khoa hoặc nhân viên y tế chuyên biệt như chuyên viên vật lý trị liệu hoặc chuyên gia tâm lý. Ngoài ra họ cũng có thể gởi bệnh nhân đi chụp hình X-quang hoặc phân tích, giải thích kết quả X-quang.

Các NP được huấn luyện trong từng lĩnh vực chuyên biệt ví dụ như sức khỏe phụ nữ, sức khỏe tâm thần, người già cả hoặc các bệnh kinh niên. Một khi đã hành nghề thì họ phải làm việc trong lĩnh vực mà họ đã được huấn luyện trước đó.

Vai trò và nhiệm vụ

Bà Leanne Boase từng là y tá làm việc tại khoa cấp cứu ở một bệnh viện trước khi bà quyết định học thêm các khóa đặc biệt để trở thành một NP. Bà cho hay khu vực của bà cần có thêm nhân viên y tế để chăm sóc cho người dân ở đó.

Bà Boase hiện làm việc trong một dưỡng đường cộng đồng tại tiểu bang Victoria cho biết nay bà có thể tự mình theo dõi sức khỏe cho bệnh nhân thay vì phải chuyển giao bệnh nhân cho bác sĩ như trước đây. Bà cho hay: “Tôi ý thức rõ những gì tôi có thể làm và không thể làm. Nếu bệnh nhân cần tới tôi mà tôi không thể giúp họ thì tôi sẽ làm việc với bác sĩ để trợ giúp họ”.

Bà Helen Gosby, Chủ tịch Học viện NP Úc, cho hay các NP không thay thế vai trò của các bác sĩ mà thay vào đó họ cung cấp một giải pháp khác cho những người cần sự cố vấn về y khoa, đặc biệt những người không tiếp cận hoặc gặp khó khăn trong việc hẹn bác sĩ.

Bà cho hay: “Chắc chắn là chúng ta không có đủ bác sĩ để khám bệnh. Vì vậy nếu chúng ta cùng nhau hợp tác thì nhiều bệnh nhân sẽ có cơ hội được khám bệnh và điều trị”.

Cho tới nay hầu hết các NP đang làm việc tại các bệnh viện công. Tuy nhiên, việc chính phủ liên bang thay đổi các chương trình Medicare (chương trình của chính phủ Úc nhằm giúp người dân có thể hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe) và Chương trình Bảo trợ Dược phẩm (Pharmaceutical Benefits Scheme – PBS) có thể giúp bệnh nhân nhiều cơ hội gặp các NP làm việc trong những bệnh viện tư.

Mặc dù NP là hiện tượng khá mới mẻ tại Úc và chỉ mới có mặt ở nước này cách nay 10 năm nhưng chương trình này đã xuất hiện ở Hoa Kỳ trong thập niên 60 của thế kỷ trước và vẫn hoạt động trong nhiều năm qua tại Anh.

Những cuộc nghiên cứu tại Anh cho thấy NP dành nhiều thời gian cho bệnh nhân hơn bác sĩ, đồng thời họ cũng yêu cầu các chuyên viên trong các lĩnh vực chuyên biệt thực hiện nhiều cuộc thử nghiệm (ví dụ thử máu, nước tiểu, phân…) hơn các bác sĩ.

Ngoài ra giữa NP và bác sĩ cũng không có sự khác biệt trong việc kê toa hay giới thiệu bệnh nhân đi các bác sĩ chuyên khoa. Một điều cũng khá đặc biệt là bệnh nhân cảm thấy hài lòng vì được NP chăm sóc hơn là bác sĩ.

Cảm nghĩ của dân chúng

Phó Giáo sư Rhian Parker thuộc Đại học Quốc gia Úc, ANU, đồng thời là người thực hiện cuộc khảo sát về thái độ của công chúng đối với NP, cho hay nói chung bệnh nhân có cảm giác tích cực về các dịch vụ chăm sóc do NP cung cấp, đặc biệt là ở những nơi thiếu nhân viên y tế. Tuy nhiên, họ lại không biết rõ sự khác nhau giữa các loại y tá, chẳng hạn như mức độ huấn luyện giữa các NP và y tá thông thường…

Một cuộc nghiên cứu khác đăng trên tạp chí Australian Health Review cũng cho thấy các bệnh nhân rất tin tưởng vào khả năng của các NP và hài lòng với những dịch vụ mà họ được cung cấp. Tuy nhiên, một số người vẫn không biết đích xác những công việc mà NP được phép làm. Chưa tới một nửa số người được khảo sát biết rằng các NP có thể kê toa thuốc hoặc phân tích, diễn giải kết quả các phim X-quang. Theo các tác giả của cuộc nghiên cứu, khi dân chúng biết nhiều hơn về vai trò và quyền hạn của NP thì sự đóng góp tích cực của NP vào hệ thống chăm sóc y tế có thể được tăng tối đa.

Theo Bay Vút