Hình thành cơn sốt đào vàng thời hiện đại tại Úc

Khi giá vàng tăng gấp ba lần trong 5 năm, vượt mức 1.500 USD/ounce gần đây, nước Úc như bị cuốn hút vào cơn sốt vàng mới. Các mỏ vàng cũ được mở lại, người dân hăm hở mang máy dò kim loại đến nhiều “điểm nóng” được tin là có… vàng để thử vận may.

Nhiều người đã giàu lên từ cơn sốt vàng mới, nhóm ‘phất’ nhanh phải kể đến giới đầu cơ tích trữ vàng, chủ các mỏ vàng và cả những ‘phó thường dân’ cần mẫn dò tìm vàng tại những cánh rừng, con sông vùng thôn quê Úc.

Các hoạt động tìm vàng nhỏ lẻ tại nhiều vùng ở nước Úc, cùng việc đẩy mạnh sản lượng khai thác tại nhiều khu mỏ chính quy gần đây đã đưa Úc trở thành nước sản xuất vàng lớn thứ hai trên thế giới.

“Nào ta cùng đi đào vàng”

Dù âm thầm hay khẩn trương, dân đào mỏ chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư đang đưa nước Úc vào cơn sốt khai thác vàng mới.

Muốn biết dân nghiệp dư đào vàng thử vận may ra sao bạn hãy thử tới làng Hill End, vùng Tây Bắc tiểu bang New South Wales. Khoảng 160 năm trước (1851) cái tên Hill End, ngôi làng hiền hòa nằm cách Sydney 260 km này từng gắn liền với cơn sốt vàng lần đầu tại Úc.

Khi giá vàng tăng liên tục trong một năm trở lại đây, địa danh Hill End lại rộ lên trong giới đào vàng nghiệp dư.

Một trong những người tìm đến Hill End sớm nhất phải kể đến George Clayton, tài xế taxi ở Sydney kiêm kẻ ‘đào vàng du mục’. Sau 10 năm lang thang tìm vàng ở các vạt rừng xa xôi tiểu bang Tây Úc, ông Clayton chuyển đến miền quê bang New South Wales thử vận may.

Chính Clayton cũng ngạc nhiên khi thấy dân tìm vàng tứ xứ kéo đến ngôi làng nhỏ Hill End. “Các nhóm người, đa phần là dân đô thị, kéo lên ‘lùng sục’ từng con suối, ngọn đồi”, Clayton cho báo Sydney Morning Herald hay.

Hai năm trước, vào mùa đông chỉ có ba hộ tạm trú dài hạn ở bãi đậu xe caravan nằm gần khách sạn Windyer nhưng giờ thì không còn một chỗ trống. Theo lời Clayton, “quả không ngoa nếu nói nước Úc đang trải qua cơn sốt vàng mới”.

Bình thường cả làng Hill End có hơn 100 nhân khẩu. Vào cuối tuần dân tứ xứ từ khoảng 50 đến cả trăm người kéo đến tìm vàng nơi các dãy đồi có lưa thưa những cây bạch đàn.

Khác với 150 năm trước, lần này dân đào vàng thường đi ‘có đôi có cặp’, nhất là những cặp vợ chồng già. Họ có trong tay các thiết bị dò tìm kim loại hiện đại trị giá có thể lên tới hơn $6.500 đô-la.

Đối với cặp vợ chồng về hưu Joanne và Ian Spears đang ‘thử thời vận’ ở làng Hill End thì có hay không tìm được vàng cũng không thành vấn đề. Điều lôi cuốn bà Joanne là ở chỗ vào rừng đào vàng tạo cảm giác lôi cuốn giống như mua vé số mỗi ngày.

“Sự chờ mong, niềm hy vọng trúng lớn luôn thôi thúc, khiến ta hồi hộp khó tả”, bà Joanne tâm sự.

Denis Atkins, nông gia nuôi bò sữa ở vùng Bathurst, cũng nằm trong số những người đang tỉ mỉ dò tìm vàng từng tất đất. Ông cho hay vào những lúc rảnh việc thì theo bạn bè lên Hill End dò vàng.

Gần đây, ba lần ông chủ trại bò sữa Atkins “trúng số” – ngôn từ miêu tả việc người tìm vàng dò được các hạt vàng lớn nằm bán lộ thiên dưới đất. Ba miếng cơm vàng nhỏ như thỏi kẹo mà ông Atkins tìm được trị giá khoảng 10,000 đô-la. Ông hiện chần chừ chưa muốn bán vì muốn đợi thêm chút nữa xem giá vàng có cao hơn không.

Dân đào vàng không chỉ nhắm đến làng Hill End. Gần đây người đãi vàng còn kéo đến con sông Turon, thuộc hạt Sofala.

Cặp vợ chồng tuổi ngoại ngũ tuần Margaret và Tony Fuller tay đeo găng, chân đi ủng mải mê sàng đống cát bồi ở sông Turon sau hai tiếng đồng hồ thì thu được hơn chục hạt cám vàng tươi rói, lấp lánh dưới ánh mặt trời.

Mỗi năm đôi vợ chồng nhà ở vùng Maitland này đi đãi vàng ít nhất hai lần. Ngoài Hill End, Margaret và Fuller còn đến các điểm như Mudgee, Orange và Bathurst. Margaret giải thích rằng cảm giác ‘diễm phúc’ tìm được miếng vàng lớn trong một ngày đào bới thôi thúc bà chịu khó đi xa hơn tới những vùng chưa từng in dấu chân người.

Có tin cho hay khu mỏ vàng tại Hill End đang rục rịch mở cửa trở lại. Sau tám năm thăm dò và đánh giá trữ lượng, công ty sở hữu mỏ loan báo họ phát hiện ra một số vỉa vàng mới, dù giá trị thương mại đáng kể.

Không ai chứng kiến sự đổi đời của làng Hill End rõ như Gary Becker. Là chủ tiệm tạp hóa kể từ 1985, Gary cho hay du khách tới ngôi làng giảm dần trong thập niên 1990. Hai năm gần đây khách thập phương, chính xác hơn là những người đào vàng, bắt đầu đổ về Hill End.

Tuần Lễ Phục sinh 25/4/2011, khách khứa đến làng đông đảo nhất trong hai thập niên gần đây. “Vì vàng mà Hill End tàn lụi nhưng cũng vì vàng mà Hill End đang gượng dậy tưng bừng trở lại”, Gary Becker nói.

Úc có bao nhiêu vàng?

Theo ước tính của Cơ quan khảo sát địa chất Mỹ (USGS), trữ lượng vàng của Úc chiếm 11% toàn thế giới.

Về tài nguyên vàng trong lòng đất, Úc chỉ đứng sau Nam Phi. Năm ngoái Úc đứng thứ nhì thế giới về sản lượng vàng đúc (đứng đầu là Trung Quốc).
Giá vàng thế giới ở mức cao tạo điều kiện cho giới chủ Úc mở lại các mỏ vàng cũ và các mỏ vàng mới thì tìm cách gia tăng công suất. Sản lượng vàng nội địa tăng liên tục trong các năm gần đây đã đưa Úc trở thành nước sản xuất vàng lớn thứ hai trên thế giới.

Khoảng 60% trữ lượng vàng của Úc nằm ở tiểu bang Tây Úc, phần còn lại xuất hiện rải rác ở các tiểu bang, vùng lãnh thổ khác. Năm ngoái, vàng trở thành mặt hàng xuất cảng có doanh số lớn thứ năm tại Tây Úc (sau quặng sắt, dầu thô, phôi nhôm và khí đốt hóa lỏng). Phần lớn mỏ vàng của Tây Úc nằm ở vùng địa phiến thạch thuộc vùng Yilgarn Craton. Tại vùng này, vàng thường nằm giữa những lớp đất chia cắt các phiến đá sâu trong đất.

Thời điểm này đang là thời buổi lên hương của các công ty khai thác vàng. Chris Cairns, giám đốc Công ty Integra Mining, hiện đang khai thác vàng ở vùng Kalgoolie, Tây Úc là một trường hợp ăn nên làm ra nhờ vàng tăng giá. Sáu năm trước công ty của Chris mua lại mỏ vàng Randalls. Kể từ đó đến nay giá vàng trên thị trường thế giới tăng 350%.

Nói chuyện với trang Kinh doanh của nhật báo Sydney Morning Herald, ông Chris Cairns cho hay thời điểm hiện tại mang lại nhiều thuận lợi cho công ty Integra để tăng thêm vốn đầu tư, mở rộng sản xuất và gia tăng sản lượng.

Cơn sốt vàng mới

Nếu nhìn vào sản lượng vàng dồi dào và các hoạt động tìm kiếm và khai thác đang diễn ra nhộn nhịp, có thể nói không ngoa rằng nước Úc đang ở trong cơn sốt vàng mới. Một số nhà bình luận cho rằng lần bùng phát này có tính ‘huyền thoại’ không khác gì đợt sốt vàng đầu tiên tại bang Victoria và Tây Úc hồi thế kỷ 19.

Vàng cao giá bỗng nhiên khiến dư luận Úc nhớ lại câu chuyện Úc từng lỡ ‘bán rẻ’ hơn 160 tấn vàng trong kho dự trữ quốc gia vào năm 1997.
Năm đó, được sự đồng ý của nguyên Bộ trưởng Tài chính Peter Costello, Ngân hàng Trữ kim Úc (RBA) quyết định bán bớt hai phần ba lượng vàng dự trữ của nước Úc do nhiều cố vấn của RBA nhận định rằng việc giữ quá nhiều vàng trong két bạc không phải là lối đầu tư khôn ngoan (nặng vốn, lợi nhuận lại ít). Nếu bán vàng để chuyển sang trữ đồng đô-la Mỹ sẽ có lãi hơn.

Khi đó RBA bán vàng ra với giá chỉ 450 đô-la/ounce, thu về được 2,4 tỷ đô-la.

Tuy vậy, so với giá vàng cao như hiện giờ thì quyết định bán 167 tấn vàng thời điểm 14 năm trước rõ là khiến dân Úc ‘tiếc đứt ruột’. Bởi nếu số vàng đó được bán ra trong lúc này thì Úc sẽ thu về 7 tỷ đô-la. Vị chi vhời giá ngày nay, Úc ‘coi như’ lỗ hơn 4 tỷ đô-la!

Trở lại với chuyện giá vàng thế giới sẽ tiếp tục leo thang hay hạ nhiệt, các chuyên gia dự đoán rằng trong bối cảnh đồng đôla Mỹ mất giá, kinh tế thế giới chưa qua vòng bĩ cực, vàng đang trở thành vật tích trữ, phòng ngừa lạm phát của nhiều ngân hàng và tổ chức kinh doanh tài chánh thế giới nên chắc chắn vàng sẽ còn có giá trong một vài năm tới.

Theo ABC