Chuyện bên lề khi ông Obama thăm Úc

Nội dung chính của chuyến thăm Úc của Barack Obama sẽ là về vấn đề thương mại. (Official White House Photo: Pete Souza)

Tin mới nhất cho biết Tổng thống Obama hiện phải lùi ngày sang thăm Indonesia lại và có thể sẽ không thể thực hiện được chuyến công du Úc như đúng hẹn. Tuy nhiên thông tin xung quanh chuyến thăm sắp tới của tổng thống Mỹ Barak Obama là nội dung nóng hổi trong các buổi nói chuyện của các chính khách Úc tuần qua.

Ngoài việc đọc diễn văn tại tòa nhà Quốc hội ở Canberra và du thuyền thăm cảng Sydney (một trong những thắng cảnh đẹp nhất thế giới), đến nay người ta chưa biết liệu ông Obama có lên miền Bắc (thăm Queensland) hoặc xuống miền Nam (để ghé Victoria) hay không. Thủ hiến hai tiểu bang này đang tìm mọi cách mời mọc tổng thống Mỹ ‘đến chơi’, vì ai cũng muốn ghi điểm chính trị khi được đứng bên cạnh nguyên thủ của cường quốc hàng đầu thế giới.

Brisbane ganh tỵ

Khi tổng thống Mỹ Barak Obama và gia đình thăm Úc cuối tháng Ba, người có thế lực nhất nước Mỹ sẽ không ghé qua Brisbane, bang Queensland. Tuy nhiên thủ hiến Anna Bligh đang tìm mọi lý lẽ để thuyết phục ‘thần tượng’’ nước Mỹ dừng chân tại Queensland. Tin nói rằng ông Obama và quan chức Mỹ sẽ theo bước các đoàn cấp cao khác khi thăm nước Úc, đó là không bao giờ đi quá phía Bắc của bến cảng Darling Harbour. Chuyến thăm của Hoàng tử William từ xứ Anh vừa qua cũng đã được được thực hiện trong khuôn khổ như vậy. Tuy vậy cho đến nay mọi chi tiết về chuyến thăm của ông Obama vẫn được giữ kín.

Khi phóng viên hỏi thủ tướng Kevin Rudd ông Obama sẽ tới thăm thành phố nào tại Úc, ông Rudd viện lẽ ‘phép tắc ngoại giao’ để từ chối trả lời. Thủ hiến Queensland Anna Bligh thấy vậy liền viết cho văn phòng ông Rudd một bức thư kêu gọi Canberra đặt Queensland vào lịch trình đón tiếp tổng thống Mỹ. Lý lẽ bà Bligh đưa ra là “tới thăm Úc sẽ chẳng có nghĩa lý gì nếu bỏ qua Queensland”. Câu trả lời văn phòng ông Rudd đưa ra là, việc tổng thống Mỹ đi đâu, đến đâu là quyền hạn của Nhà Trắng!

Các phóng viên cho hay chủ đề hội đàm cấp cao Úc-Mỹ sẽ là kế hoạch hồi phục kinh tế toàn cầu, thay đổi khí hậu và cuộc chiến tại Afghanistan. Cạnh đó lãnh đạo hai nước sẽ bàn về chống khủng bố và sự hồi phục của nền kinh tế Mỹ. Theo ông Rudd, ‘sức khỏe’ của kinh tế Mỹ ảnh hưởng trực tiếp tới các đơn hàng xuất khẩu của Úc và thu nhập của nhiều gia đình lao động nước này.

Victoria mời gọi

Nhận thấy đây là cơ hội quảng cáo tiểu bang có một không hai, thủ hiến bang Victoria John Brumby lập tức mời ông Obama tới thăm sân vận động MCG (Melbourne Cricket Ground) và tham dự trận bóng bầu dục với đội Collingwood. Ông Brumby nói tổng thống Mỹ là người say mê thể thao, chắc chắn sẽ thích theo dõi trận bóng bầu dục theo luật của Úc. Ông Brumby nhắc đến hình ảnh ông Obama chơi bóng rổ tại Nhà Trắng để khuyến khích ‘đệ nhất gia đình’ nước Mỹ tới xem môn thể thao hàng đầu Úc. Còn trong trường hợp khách Mỹ không ‘khoái’ lắm, ông Brumby gợi ý, gia đình Obama có thể ‘giải trí’ ở những nơi khác. “Nếu còn thời giờ, ông Obama cũng có thể tới thăm ‘Lễ hội Ẩm thực và Rượu của Melbourne’hoặc thậm chí Grand Prix, giải đua xe hơi theo thể thức F1,” John Brumby nói một cách phấn khích trên đài 3AW.

Thủ hiến John Brumby thừa nhận việc ông Obama dừng chân ở tiểu bang nào hoàn toàn do Nhà Trắng quyết định và ông vẫn chưa nói chuyện với Kevin Rudd về ‘cơ may’ gia đình Obama ghé xuống phía Nam. Trước khi tới Úc, ông Obama và gia đình đã thăm chính thức Indonesia. Trong thập niên 1960, ông Obama học tiểu học tại thủ đô Jakarta và sống bốn năm tại quần đảo Nam Dương. Trong giai đoạn tuổi học trò, Obama và mẹ thỉnh thoảng đến Úc. Trong cuốn hồi ký mới nhất, tổng thống Mỹ nhắc đến nước Úc trong ký ức thời niên thiếu của mình với phong cảnh hiền hòa, cuộc sống thư giãn và trật tự.

Năm nay, hai nước Úc và Mỹ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập quan hệ ngoại giao. Liên minh quân sự giữa Úc và Mỹ, tức Hiệp ước ANZUS, nay bước vào năm thứ 60. Nhà Trắng cho hay chuyến thăm của tổng thống Obama là dịp để tái khẳng định chiều sâu và sức mạnh của mối quan hệ phát triển đa phương giữa hai nước. Phát ngôn viên Robert Gibbs nói chuyến thăm Úc là phần quan trọng trong một nỗ lực lâu dài của tổng thống Mỹ nhằm mở rộng và tăng cường mối quan hệ truyền thống, nhân tố cần thiết để đẩy mạnh hợp tác về an ninh và cuộc sống thịnh vượng của hai quốc gia.

Truyền thống

Trong chuyến thăm lần này, tổng thống Obama sẽ có bài phát biểu tại phiên họp toàn thể lưỡng viện Quốc hội Úc. Nhiều tổng thống Mỹ thăm Úc trước đây đều có buổi nói chuyện trước quốc hội. Các ông George Bush (cha), Bill Clinton và George W Bush (con) xuất hiện tại hội trường lớn ở Canberra trong những lần thăm Úc vào các năm 1992, 1996 và 2003. Theo ông Rudd, đây là cách tỏ lòng tôn trọng lãnh tụ của một trong những nền dân chủ lớn nhất thế giới.

Một truyền thống khác cũng sẽ được thực hiện trong chuyến thăm lần này đó là thủ lãnh đối lập tại Úc, Tony Abbott sẽ có được cơ hội gặp mặt ông Obama. Ông Rudd cho báo giới hay ông chờ mong dân chúng Úc đón chào gia đình Obama nồng nhiệt hơn những gì họ dành cho cựu tổng thống George W Bush trước đây. Trong chuyến thăm của ông Bush tới Canberra năm 2003, nhóm người phản chiến đã tổ chức biểu tình chống chính sách của Mỹ tại Iraq. Còn lần này? “Tôi muốn thấy quốc khách của Úc được chào đón nhiệt tình,” ông Rudd nói. “Tôi tin rằng người dân Úc sẽ bày tỏ tấm lòng mến mộ và ưu ái dành cho người bạn, người khách quý từ Hoa Kỳ.”

Nói chuyện trên Kênh Truyền hình số 9, ông Rudd giải thích: “Điều chúng tôi sẽ ngồi xuống bàn luận đó là nhìn vào tương lai của mối quan hệ giữa hai nước, thách thức do khủng bố mang lại. Và như quý vị đã biết, Mỹ là nền kinh tế lớn nhất thế giới, cho nên sự hồi phục nhanh hay chậm bên Mỹ sẽ tác động phần nào đến ‘nồi cơm’ của mỗi gia đình Úc.”

Theo Bay Vut